Các doanh nghiệp cần tránh xa, dấu hiệu nhận biết

Hiện tại có rất nhiều doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam như DHM, TTF, CDO, BII, ATA, MTM, SPI... có sự sụt giảm đột ngột về giá mà không có người mua dẫn đến thiệt hại lớn cho nhà đầu tư. Để giúp nhà đầu tư có cái nhìn đúng đắn về vấn đề này, VIC có một số quan điểm giúp nhà đầu tư nhận dạng những doanh nghiệp như vậy.

Có ba cách để phát hiện những công ty loại này: Phân tích báo cáo tài chính (tiền mặt, phải thu, tồn kho, đầu tư tài chính...), đội lái và con người (ban lãnh đạo). Ở đây VIC tập trung vào phân tích yếu tố CON NGƯỜI, theo tôi con người là nguyên nhân chính dẫn đến những quyết định không trung thực. Vậy làm thế nào để chúng ta có thể phát hiện được lãnh đạo nào đáng để chúng ta tôn trọng. Sáu yếu tố giúp chúng ta nhận diện được vấn đề này:

Giao dịch nội bộ: đặc điểm đầu tiên mà chúng ta thường thấy ở những doanh nghiệp dạng này là khả năng mua bán liên tục của ban lãnh đạo, thật khó chấp nhận chuyện này khi chúng ta đầu tư. Những lãnh đạo vĩ đại họ không bao giờ làm như vậy, vì mua mua bán bán chính doanh nghiệp của chính mình là trục lợi cá nhân và mẫu thuẫn với lợi ích nhiều bên (cổ đông, nhân viên, xã hội...)
Năng lực quản lý: để đánh giá năng lực quản lý của lãnh đạo chúng ta cần đánh giá tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp đó qua các chỉ số tăng trưởng VCSH, ROE, Doanh thu, EPS và lợi nhuận sau thuế. Những doanh nghiệp này thường có các chỉ số tài chính rất xấu
Hướng đến lợi ích các bên liên quan: để phát hiện được điều này không còn cách nào khác là chúng ta phải đọc nhiều.
- Khách hàng: thỏa mãn nhu cầu khách hàng, được thể hiện qua gia tăng thị phần.

- Nhân viên: môi trường làm việc tốt, chế độ chính sách cạnh tranh…

- Cổ đông: tối đa giá trị cho cổ đông là điều mà chúng ta xem xét sau hai khía cạnh thỏa mãn nhu cầu khách hàng và tạo động lực cho nhân viên
Có tầm nhìn và tính định hướng: Một nhà một lãnh đạo tuyệt vời là người có tầm nhìn xuất sắc, họ định hướng để thay đổi công ty theo một cách phát triển riêng biệt. Mỗi giai đoạn năm năm họ đề ra mục tiêu táo bạo lớn lao. Nhà lãnh đạo có mục tiêu táo bạo luôn làm việc với lòng nhiệt huyết và niềm đam mê cháy bỏng. Họ lập ra mục tiêu và quyết tâm thực hiện chúng, mục tiêu lúc này biến thành tầm nhìn của công ty.
Lãnh đạo đi lên từ nội bộ: Để xây dựng một công ty phát triển bền vững, vấn đề không đơn giản là hiện tại doanh nghiệp có một thế hệ quản lý xuất sắc. Vấn đề quan trọng là “liệu công ty có phát triển tiếp ở những thế hệ sau hay không?” Mọi nhà lãnh đạo dù tài ba đến mấy, rồi cũng sẽ qua đời. Nhưng một công ty thật sự thành công, một công ty trường tồn sẽ vận hành tốt qua nhiều thế kỷ. Để tồn tại sự bền vững này tôi đánh giá rất cao việc lãnh đạo thăng tiến từ nội bộ. Các thế hệ sau liên tục theo đuổi các mục tiêu, luôn thể hiện các giá trị cốt lõi, văn hóa của doanh nghiệp hơn các lãnh đạo được tuyển dụng từ bên ngoài.
Khiêm tốn: để đánh giá xem nhà lãnh đạo có khiêm tốn hay không chúng ta xem xét trên 4 yếu tố như: Không tự cao tự đại khi thành công, it xuất hiện trước công chúng, không phát ngôn gây sốc, phong cách sống giản dị

Vì không có khoa học chính xác để đánh giá nhóm quản lý hay CEO, tuy nhiên sáu yếu tố trên sẻ giúp nhà đầu tư phát hiện được đâu là nhà lãnh đạo xuất sắc và đâu là nhà lãnh đạo ghi ngờ.

VIC hy vọng những đóng góp trên sẻ giúp cho nhà đầu tư phần nào tránh được rủi ro đầu tư trên thị trườn chứng khoán Việt Nam.

Ngọc Tuấn

ValueInvesting - VIC