3 điều tôi đã học từ Warren Buffett

Thật khó để thấy được cách nhìn của các bậc vĩ nhân về nhau. Và để nghe được những thứ mà các vĩ nhân học hỏi được từ nhau lại càng khó hơn.
Ngày 12/06/2013, Bill Gates đã viết về những bài học lớn mà ông đã học được từ Warren Buffett, nhà đầu tư vĩ đại nhất trong lịch sử chứng khoán thế giới.
Tháng trước, tôi đi Omaha để dự đại hội cổ đông thường niên của Berkshire Hathaway. Những dịp như thế này lúc nào cũng rất vui, không chỉ vì mấy ván bóng bàn hay do chơi trò ném giấy báo với Warren Buffett.
Đại hội khá thú vị còn là vì đó là lúc tôi có thể học và hiểu được những cách nhìn nhận vấn đề của Warren.
Và dưới đây là 3 điều tôi đã học từ ông trong suốt những năm qua:
Không chỉ là đầu tư.
Thứ đầu tiên mà người ta có thể học từ Warren, dĩ nhiên, chính là cách tư duy về đầu tư. Cũng dễ hiểu, bởi thành tích của Warren đã quá khủng rồi. Thế nhưng, buồn thay, người ta cũng chỉ dừng lại tại đó, và không để ý thấy rằng Warren còn có một bộ khung tư duy về kinh doanh vô cùng hữu ích.
Ví dụ, ông thường nói về việc tìm kiếm những “pháo đài” của công ty – tức là những lợi thế cạnh tranh – và phải hiểu rõ liệu những pháo đài đó đang có xu hướng vững chắc hay suy thoái hơn trong tương lai.
Ông nói rằng một cổ đông phải hành động như thể anh đang sở hữu toàn bộ công ty, phải biết nhìn vào dòng lợi nhuận tương lai và quyết định giá trị công ty.
Và cổ đông cũng phải bỏ qua tiếng gọi của thị trường thay vì theo đuổi, bởi vì chỉ có thế bạn mới có thể tận dụng được những sai lầm của thị trường – chộp lấy những công ty đang bị định giá thấp hơn giá trị thực của nó.
Phải công nhận rằng, khi tôi gặp Warren lần đầu tiên, khung tư duy ông có đã làm tôi vô cùng ngạc nhiên.
Tôi gặp ông lần đầu khi mẹ tôi sắp xếp hẹn ông cùng ăn tối. Trên đường đến chỗ hẹn, tôi nghĩ: “Tại sao mình lại phải gặp một gã chuyên đi nhặt cổ phiếu nhỉ?”. Tôi nghĩ Warren thuộc loại chỉ dùng những thứ liên quan đến xem xét thị trường – kiểu như khối lượng giao dịch, hay biểu đồ thay đổi giá – để ra quyết định.
Nhưng khi chúng tôi nói chuyện, ông không hề hỏi mấy thứ này. Thay vào đó, ông bắt đầu hỏi những câu hỏi lớn về những nguyên lí kinh doanh của công ty tôi.
“Tại sao IBM không thể làm thứ mà Microsoft có thể làm? Tại sao Microsoft lại ăn nên làm ra được như thế?”. Đó là lúc tôi nhận ra rằng ông nghĩ về việc kinh doanh theo cách sâu sắc hơn tôi vẫn tưởng rất nhiều.
Hãy tận dụng nền tảng của chính mình.
Rất nhiều người đứng đầu công ty tự mình viết thư cho cổ đông, nhưng không phải ai cũng nổi tiếng về việc đó như Warren. Một phần là do tính cách vui vẻ, hài hước của ông. Một phần là vì người ta tin rằng những thứ ông viết sẽ giúp họ đầu tư tốt hơn (và đúng là như vậy thật).
Nhưng không chỉ thế, Warren còn nổi tiếng vì ông luôn muốn nói chuyện thẳng thắn và phê bình thẳng tay những thứ như quyền chọn cổ phiếu hay những công cụ tài chính phái sinh.
Ông không sợ phải đứng ở những vị thế bất lợi, ngay từ việc ông ủng hộ tăng thuế người giàu, một việc mà sẽ làm thu nhập của ông bị ảnh hưởng đáng kể. Warren đã tạo cảm hứng cho tôi khiến tôi tự tay viết những tài liệu thường niên cho tổ chức của tôi.
Tôi vẫn còn nhiều việc phải làm nếu muốn bắt kịp trình độ của Warren, nhưng ngay lúc này đây, cứ mỗi năm, việc ngồi lại, phân tích và giải thích về những việc chúng tôi đã làm đã chứng tỏ hiệu quả của mình.
Giá trị của thời gian.
Dù bạn có nhiều tiền cỡ nào, thì bạn cũng không thể mua thêm thời gian cho mình. Mỗi người đều chỉ có 24 tiếng đồng hồ mỗi ngày. Warren rất có ý thức về vấn đề ấy. Ông không để thời gian của mình bị tổn hao vô ích cho những cuộc họp hành vô bổ.
Mặt khác, ông lại rất hào phóng về thời gian đối với những người ông tin tưởng. Warren cho các nhà tư vấn thân cận ở Berkshire số điện thoại, và khi cần, họ chỉ cần gọi là chính ông sẽ bắt máy.
Dù Warren đã có những cuộc nói chuyện với mấy mươi lớp đại học mỗi năm, nhưng không mấy người hỏi xin lời khuyên từ ông thường xuyên. Tôi cảm thấy rất may mắn về điều này: Cuộc nói chuyện với ông là vô giá đối với tôi, và chúng tôi không chỉ nói về Microsoft.
Khi Melinda và tôi thành lập Bill & Melinda Foundation, tôi đã hỏi xin lời khuyên từ Warren. Chúng tôi đã bàn rất nhiều về ý tưởng rằng hoạt động từ thiện rồi sẽ có ảnh hưởng lớn như công nghệ phần mềm đã làm.
Cũng lúc đó, tôi đã phát hiện ra rằng Warren cũng có cách nhìn khá tuyệt vời về thế giới. Quan điểm của ông về đấu tranh chống đói nghèo và bệnh tật cũng có giá trị như những lời khuyên xây dựng doanh nghiệp vậy.
Ông thật sự là một con người khác biệt.